حسین ذکایی دارای مدرک دکترا در رشته مدیریت بازاریابی و رسانه‌های ورزشی است که به گفته خودش کاملا به حرفه‌اش مربوط است. ذکایی با «صبا» در خصوص فعالیتش در این حوزه گفت‌وگویی داشته است که در ادامه می‌خوانید.
زمانی که وارد سازمان شدید از ابتدا حوزه مورد علاقه شما ورزش بود یا کاملا اتفاقی در این مسیر قرار گرفتید؟
من از همان ابتدا با هدف ورزش آمدم، البته می‌توان گفت شاید اتفاقی هم بوده است، زیرا آن موقع رشته تحصیلی من چیز دیگری بود و در رشته مهندسی درس می‌خواندم، تقریبا روزهای آخر تحصیلم را می‌گذارندم و قرار بود که به سربازی بروم اما بعد به طور اتفاقی با این حوزه آشنا و وارد آن شدم. البته از قبل هم به حوزه ورزش علاقه‌مند بودم.
تحصیلاتتان چیست؟
من در مقطع لیسانس، مهندسی خواندم؛ تحصیلاتم در فوق لیسانس و دکترا در حوزه ورزش است که آن زمان رشته تحصیلی و کارم کاملا مرتبط شدند؛ در مقطع دکترا نیز در رشته مدیریت بازاریابی و رسانه‌های ورزشی تحصیل کردم که در نهایت خیلی با کارم مرتبط شد.
گویندگی جزو دغدغه‌هایتان بود که به سمت آن رفتید یا فکر می‌کردید شاید شرایط در آن‌جا بهتر باشد ؟
من با این هدف وارد کار نشده بودم و بیشتردرحوزه تحریریه، دبیری و سردبیری خبر فعالیت می‌کردم اما یک جایی احساس نیاز شد و من نیز مراحل تست را گذراندم؛ با توجه به تجربه‌ای که با دوستان در تحریریه داشتیم و یک‌سری تجربه‌مان بیشتر بود و امتیاز بیشتری به نسبت کسانی که کاملا نا‌آگاه بودند پیدا کردیم. ضمن این‌که علاقه‌‌مندی به حوزه ورزش هم کمک می‌کرد تا اصطلاحات و اسامی را به‌خوبی بدانیم و در این زمینه کمتر به مشکل برخورد کنیم. بعد از مدت کوتاهی گویندگی را از خبر رادیو شروع کردم و بعد با یک فاصله‌ای وارد خبر تلویزیون شدم.
طی ۲۴ سالی که در حوزه گویندگی خبر ورزشی فعالیت کرده‌اید، وارد برنامه‌سازی هم شدید، اما همچنان کار گویندگی می‌کنید. اولویت شما بیشتر گویندگی است یا برنامه سازی؟
گویندگی خیلی وقت و انرژی زیادی از من نمی‌گیرد و حدود سه روز در هفته این کار را می‌کنم. در کنار آن با توجه به حوزه علاقه‌مندی‌هایم در ورزش، به برنامه‌سازی ورود کردم و مختصرا فعالیت‌هایی هم دارم.
سازمان نسبت به این مساله که شما در سه شبکه فعالیت کنید، سخت‌گیری ندارد ؟
اخبار شبکه‌های یک تا پنج همه با هم هستند و جدا از هم کار نمی‌کنند. همه این‌ها در یک مجموعه و تحریریه است و به این شکل نیست که اخبار زیر نظر شبکه‌ها باشد. کلا ساختمان و مجموعه‌ای به نام اخبار سیما وجود دارد که اخبار شبکه یک تا پنج به صورت متمرکز در آن‌جا اداره می‌شود، به همین دلیل یک جا حساب می‌شود. این طور نیست که وقتی من اخبار دو بامداد را از شبکه یک و اخبار سه را می‌خوانم کاری مجزا از هم باشند، یا این‌که من انتخاب کنم در کدام شبکه خبر بخوانم؛ نه. بلکه بر اساس شیفتی است که از طرف مدیران برنامه‌ریزی شده و این وظیفه از مدیریت بالاتر به من محول شده است. البته شبکه خبر از این ماجرا جدا است.
ساخت برنامه در حوزه ورزش با توجه به مخاطبان زیاد این حوزه چه دشواری‌هایی دارد؟
کلاً دوستانی که در حوزه ورزش کار میکنند علاقه، اشتیاق و انگیزه‌هایشان از همین‌جا سرچشمه می‌گیرد، اگر غیر از این باشد نمی‌توانند در آن موفق شوند. همه هم زحمت می‌کشند و به خاطر علاقه‌ای که دارند می‌توانند در آن فعالیت کنند چون اگر فرد صرفا به عنوان کار به این موضوع نگاه کند نمی‌تواند موفق باشد زیرا ورزش حوزه‌ای بسیار تخصصی است و لازم است مطالعه، دقت، اطلاع از سوابق در آن بالا باشد تا بتوان موفق بود و کارها را پیش برد. این کار هم مثل باقی کارها سختی خاص خودش را دارد، کسانی که برنامه زنده دارند، استرس‌ها یا فشارهای روحیشان مقداری بیشتر است ولی آن هم جذابیت کار است و جزئی از کار به حساب می‌آید و بعد از مدتی هم عادت می‌شود.
در برنامه‌هایتان فقط به حوزه فوتبال می‌پردازید یا حوزه‌های دیگر را هم در دست کار دارید؟
من تقریبا چندسالی است که در حوزه فوتبال فعالیت می‌کنم به دلیل این‌که این رشته به تنهایی گستردگی زیادی دارد. ضمن این‌که ترجیح می‌دهم روی یک حوزه متمرکز شوم تا بتوانم در حوزه برنامه‌سازی دقت بیشتری داشته باشم و کارم را بهتر پیش ببرم.
به لحاظ فنی و تکنیکی تلویزیون ما در زمینه برنامه‌سازی ورزشی چقدر طبق استانداردهای روز دنیا پیش می‌رود؟
کارشناسان حوزه‌های دیگر باید در این مورد نظر بدهند؛ طبق برداشت، اطلاعات و تجربه‌هایی که من دارم به نظرم حوزه ورزش یکی از حوزه‌های پیش‌رو در رسانه ملی است و معمولا در این چند سال اخیر حوزه ورزش صدا و سیما متناسب با رشد تکنولوژی و محتوا در دنیا عمل کرده و موفق بوده است؛ در حال حاضر صدا و سیما به‌روزترین مسابقات دنیا را علاوه بر المپیک، جام جهانی و بازی‌های آسیایی که رویدادهای خیلی بزرگ و برندی هستند، به‌خوبی پوشش می‌دهد. در حال حاضر کمتر کشوری در دنیا هست که این همه مسابقه فوتبال خارجی را در لیگ‌های مختلف اسپانیا، انگلیس، آلمان، باشگاه‌های اروپا، فرانسه، چمپیونزلیگ، لیگ اروپا، جام ملتهای اروپا و... به تصویر بکشد؛ همه این مسابقات را صدا و سیما پوشش می‌دهد و این کار بیشتر برعهده شبکه سه و کانال ورزش است. من می‌توانم بگویم که این حوزه به نسبت حوزه‌های دیگر پیش‌رو و موفق بوده است؛ بازخوردها و نظر‌سنجی‌هایی که ما از مخاطب گرفته‌ایم این را به خوبی نشان می‌دهد.
شما دبیر شورای سیاست‌گذاری ورزش سازمان هم هستید. وظایف کاری شما در این شورا دقیقا چیست؟
شورای ورزش کارهایی مثل رصد اتفاقات و رویدادهای ورزشی، ایجاد یک تقویم ورزشی مناسب، تعیین نقشه راهی مناسب برای پوشش برنامه‌ها و به‌طور کلی برنامه‌ها و تدابیر مختلف را به عهده دارد. هر سه هفته یک بار جلسه‌ای میان رادیو، خبر سیما، واحدهای استانی، برون‌مرزی و... برگزار می‌شود و درباره مسائل روز و نحوه پوشش مسابقات همفکری میکنند و کار را جلو می‌برند. به عنوان مثال اگر قرار است یک رویداد مهم مثل المپیک یا بازی‌های آسیایی برگزار شود، درباره چگونگی پوشش، سهم هر شبکه در پوشش آن رویداد، نحوه اعزام، چگونگی اعزام گروه به آن رویداد و... صحبت و تصمیم‌گیری میکنند. گاهی هم پیش می‌آید که که اتفاقات خیلی ناگهانی در ورزش رخ می‌دهد. در این مواقع سریعا پیگیری انجام شده و تصمیماتی گرفته شده و به حوزه‌های مختلف ابلاغ می‌شود.
با این تفاسیر شما مسئولیت سنگینی دارید، این موجب نمی‌شود کارهای شما با هم تداخل داشته باشند و به مسئولیت‌های دیگر شما لطمه بزنند؟
این کار را در واقع شورای ورزش انجام می‌دهد، شورایی که از رئیس و اعضا تشکیل شده و من هم دبیر آن هستم، در حوزه برنامه‌سازی فوتبال هم که معمولا زمان پخش فوتبال‌های خارجی آخر شب‌هاست و هیچ تداخلی با هیچ کاری ندارد و من بیشتر از وقت استراحتم را برای آن می‌گذارم. در گویندگی هم من هفته‌ای دو یا سه روز می‌آیم، چند بخش کوتاه می‌خوانم و بیشتر از این شیفتی ندارم چون دوستان دیگری هستند. ضمن این‌که از طرف مدیریت مجموعه کارها تقسیم‌بندی شده و هر کسی در هفته می‌تواند آن تعدادی که لازم است را سرکار حاضر شود. به طور کل این کارها به هم مربوط نمی‌شود، اما بودن در حوزه ورزش نیازمند تمرکز و بررسی است و باید دائما رویدادهای ورزشی را رصد کرد تا فرد به‌روز باشد.
برنامه جدید این روزهایتان چیست؟
الان برنامه خاصی را در دست تولید ندارم فقط بخشی از پخش فوتبال‌های خارجی است.
در میان همکاران و گویندگان ورزشی با کدام‌یک بیشتر صمیمی هستید و کار کدام‌یک را بیشتر قبول دارید؟
ما با همه دوستان چه در حوزه گوینده‌های خبر، چه در حوزه گزارشگران فوتبال ارتباط خوبی داریم، واقعا نمی‌توانم نام یک نفر را ببرم زیرا همه آن‌ها دوستان خوب من هستند.
اغلب گویندگان خبر تحت تاثیر خبرهای خوب و بدی که می‌خوانند قرار می‌گیرند و واکنش‌هایی ناگهانی هم دارند. بعد از آن واکنش‌ها چه فیدبک‌هایی را از اطرافیان می‌گیرید و بعدها چقدر خودتان را کنترل می‌کنید که این واکنش ناگهان پیش نیاید؟
هم مردم و هم دوستان و آشنایان به لحاظ فرهنگی علاقه دارند که راجع به لباس و ظاهر آدم‌ها نظر بدهند و ما هم سعی کردیم که گوش بدهیم و اگر مشکلی هست برطرف کنیم و اگر نیست دقت بیشتری داشته باشیم.
مایل هستید که فرزندانتان هم وارد این حوزه شوند؟ آیا خودشان علاقه‌ای به این حرفه دارند؟
پسر بزرگم خیلی علاقه‌مند است و همیشه پیگیرحوزه ورزش است اما من موافق نیستم و ترجیح می‌دهم او درسش را بخواند و در حوزه‌های دیگری کار کند تا این‌که تمرکزش روی ورزش باشد.