برنامه ماه عسل فقط روایتگر قصه‌های گاه غمگین برخی اقشار جامعه نیست، بلکه منجر به همدلی، تقویت روحیه نوعدوستی، خیرخواهانه و... در میان مردم شده است. برای نمونه فراخوان این برنامه برای آزادی زندانیانی که به علت مسائل مالی گرفتار هستند، تا به امروز منجر به جمع‌آوری نزدیک به 10 میلیارد تومان و آزادی یکهزار زندانی غیر عمد شده است. اینها نشان از این واقعیت دارد که رسانه ملی در جایگاه یک رسانه مرجع، مورد اعتماد مردم است و «اعتماد اجتماعی» را به عنوان بزرگ‌ترین سرمایه با خود همراه دارد. به همین بهانه با کارشناسان رسانه و استادان دانشگاه درباره این برنامه و تاثیرات مثبتش در سطح جامعه به گفت‌وگو نشستیم.
تداوم زندگی خوب با ماه عسل
جبار آذین، منتقد و مدرس دانشگاه درباره تاثیرات این برنامه در تقویت روحیه نوعدوستی و خیرخواهانه مردم به جام‌جم گفت: ماه عسل، یکی از برنامه‌های موفق رمضانی رسانه ملی است. این برنامه طی سال‌ها تولید و پخش توانسته با قشرهای مختلف مردم ارتباط برقرار کند. نحوه اجرا، نوع دکور، مباحث و صحبت‌هایی که در این برنامه اتفاق می‌افتد از عوامل اصلی جذابیت آن و داشتن مخاطب میلیونی است.
وی ادامه داد: یکی از مولفه‌های اصلی موفقیت ماه عسل جدا از مسائل اجتماعی و خانوادگی که در آن مطرح می‌شود، حضور افرادی از قشرهای مختلف جامعه است؛ آدم‌هایی که مسائل و مشکلاتی خاص در زندگی برایشان اتفاق افتاده و همین، حال و هوای ویژه‌ای به برنامه ماه عسل می‌دهد.
این منتقد با اشاره به این‌که برنامه ماه عسل از زوایای مختلف می‌تواند برای مخاطب سرگرم‌کننده و آموزنده باشد، توضیح داد: این برنامه برای تداوم زندگی خوب و سلامت هم تلاش می‌کند. از سوی دیگر، یک برنامه فراگیر است و برخی مهمانان از شهرستان‌های دور به برنامه دعوت می‌شوند.
آذین تاکید کرد: طرح مسائل جامعه از زبان ایرانیان و انسان‌هایی از طوایف مختلف با آیین‌های متفاوت از رسانه ملی باعث افزایش مخاطبان شده و ماه عسل را در صدر نگه داشته است. این برنامه هم‌اکنون جزو برنامه‌های موفق رسانه ملی محسوب می‌شود. از سوی دیگر مخاطب هم با این برنامه همذات‌پنداری می‌کند و اجرای پرتحرک مجری برنامه توانسته نظرهای مثبت قشرهای مردم را به خود جلب کند و این امتیاز شاخص باعث شده تا ماه عسل جزو برنامه‌های ممتاز در تاریخ رسانه ملی قرار بگیرد.
ارائه الگوهای مناسب به مخاطب
دکتر مهدی لبیبی، جامعه‌شناس و کارشناس رسانه با تاکید بر این‌که برنامه ماه عسل برای طیف گسترده‌ای از مردم جذابیت دارد، توضیح داد: فضای برنامه به گونه‌ای است که مردم آن را دوست دارند و با آن همذات‌پنداری می‌کنند. گرچه در برخی قسمت‌ها همپای غصه‌های مهمان برنامه اشک می‌ریزند، اما این اشک‌ها برای مردم تلنگر است و خودشان را با مهمان دعوت شده مقایسه می‌کنند و خدا را شاکر می‌شوند که در شرایط بهتری زندگی می‌کنند.
وی ادامه داد: البته این حس دلسوزی و همدلی خوب است، اما به نظرم بهتر است عوامل برنامه با آوردن آدم‌های بسیار موفق که الزاما زندگی سختی هم نداشتند ولی واسطه تخصص‌شان شهره هستند، الگوهای مناسبی به مردم ارائه کنند. اقدامات این برنامه تا به امروز موثر بوده است، اما می‌توان کارهای دیگر انجام داد که سطح آگاهی و دانش مردم ارتقا یابد. وقتی برنامه‌ای تا این میزان مخاطب دارد، پس می‌تواند کارهای دیگر هم انجام دهد تا الگوهای بیشتری به مردم ارائه کند. در واقع می‌توان پدیده‌های شادی‌آور به برنامه تزریق کرد.
این جامعه‌شناس عنوان کرد: به عنوان مثال، اگر در یکی از قسمت‌های برنامه از فردی دعوت می‌شود که مشکلات زندگی‌اش زیاد است در قسمت بعدی از یک فرد بادانش و متخصص دعوت شود. مثلا از یک جراح بسیار شهیر که زندگی معمولی داشته، اما امروز سرشناس شده است. از سوی دیگر بهتر است از آدم‌های موفق که خلاقیت‌های خاصی دارند و کارهای ذوقی بسیاری انجام داده‌اند برای حضور در برنامه دعوت شود.
لبیبی با تاکید بر این‌که مردم ساعت قبل از افطارشان را با این برنامه پر می‌کنند و به نوعی به آن اعتیاد پیدا کرده‌اند، ادامه داد: البته این خوب است که مجری، مهمانان و محتوای برنامه به گونه‌ای است که مردم نسبت به تماشایشان راغب هستند. جای قدردانی و تشکر دارد که در برنامه پویایی مشاهده می‌شود. برنامه ماه عسل در طول این سال‌ها به یک برند تبدیل شده و باید حافظ این برند باشیم.
امید و انگیزه با الگوسازی صحیح
دکتر رضا پرتوی‌زاده، استاد دانشگاه صدا و سیما با اشاره به این‌که باید به دست‌اندرکاران برنامه ماه عسل تبریک گفت که تا این میزان توانسته‌اند اقبال مخاطبان را جلب کنند، توضیح داد: رمضان، ماه بهار قرآن است و مومنان با تلاوت کتاب خدا با مفاهیم آن آشنا می‌شوند و مصدایق این مفاهیم را به واسطه مهمانانی که به برنامه ماه عسل دعوت می‌شوند، می‌بینند و الگو می‌گیرند.
وی ادامه داد: قسمت‌هایی از این برنامه به متافیزیک و فضیلت بهار قرآن همچون امید داشتن، توکل کردن و. .. اشاره می‌کند و مهمانان به مردم می‌گویند که بعد از هر سختی، آسانی در راه است. این الگوسازی صحیح در میان مردم امید ایجاد می‌کند. در واقع این برنامه مصادیق عینی را به مردم معرفی می‌کند. بنابراین روی مردم تاثیرات زیادی دارد و باعث تقویت روحیه نوعدوستی، خیرخواهی و. .. در آنها می‌شود.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: من در دانشگاه با قشر جوان در ارتباط هستم و ما باید امید را در میان آنها تقویت کنیم. گرچه این برنامه گاهی اشک مخاطب را جاری می‌کند، اما عشق به خدا را زیاد می‌کند و به مخاطب می‌آموزد که در مواقع دشواری، امیدش قطع نشود. این برنامه حس‌های خوب به مردم می‌دهد و مخاطبان،پیام‌های قرآن را به شکل عملی در برنامه ماه عسل می‌بینند.
ماه عسل و ایجاد همدلی در بین مردم
ناصر کریمان، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه در پاسخ به این سوال که آیا پیش‌بینی می‌کردید تا این میزان با مشارکت مردمی برای آزادی زندانیان در برنامه ماه عسل روبه‌رو شوید به جام‌جم گفت: با توجه به قدمت و سابقه برنامه ماه عسل و اعتمادی که مردم به رسانه ملی دارند، این برنامه توانسته بین خانواده‌ها و مردم همدلی ایجاد کند. ما این پیش‌بینی را می‌کردیم که این برنامه منجر به حرکت اجتماعی و اقبال و حمایت مخاطبان شود.
وی ادامه داد: از سه سال پیش طرح محسنین در برنامه ماه عسل اجرا شد و توانست حمایت مردمی را برای پذیرش سرپرستی بچه‌های بدسرپرست و بی‌سرپرست جلب کند. در واقع ظرف چهار روز در دو سال گذشته 340 هزار حامی برای این بچه‌ها پیدا کردیم که این اتفاق بسیار خوبی بود. امسال هم طرح محسنین در برنامه ماه عسل دوباره مطرح شد و تا به امروز 400 هزار نفر ثبت نام کرده‌اند. همچنین 1000 زندانی جرایم غیرعمدی با حمایت مردمی آزاد شدند و پیش بینی می‌کنیم که تا پایان ماه رمضان تعداد بیشتری از زندانیان آزاد شوند و به خانه‌هایشان بازگردند.
مدیر گروه اجتماعی شبکه سه اعلام کرد: همه این موارد اعتماد و اقبال مردم را به رسانه ملی نشان می‌دهد و خوشبختانه برنامه ماه عسل توانسته مشارکت بسیار مردمی را جلب کند و روحیه حمایت‌گری را بین آنها تقویت کند. ما برای عید فطر هم برنامه‌ریزی ویژه‌ای طراحی کرده‌ایم تا بتوانیم با قاب تصویر، حمایت و امداد مردم خیر را نشان بدهیم که چگونه با حمایت‌هایشان دل همنوعان خودشان را شاد کرده‌اند.
کریمان عنوان کرد: پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان ماه رمضان تعداد داوطلبان برای سرپرستی بچه‌های بی‌سرپرست و بدسرپرست به 500 هزار نفر برسد. همچنین زندانیان بیشتری هم آزاد شوند. همه این موارد عظمت پرشور حمایت مردمی را نشان می‌دهد و این‌که مردم کاملا به رسانه ملی اعتماد دارند. امیدواریم در سال‌های آینده از این توانایی برای اجرایی کردن طرح‌های نو استفاده بیشتری کنیم و خدمت‌رسان مردم باشیم.
آزادی 1000 زندانی با جمع‌آوری 10 میلیارد تومان
چند شب پیش احسان علیخانی میزبان دو زن بود که به همراه فرزندانشان پا به صحنه این برنامه گذاشتند و از روزهایی گفتند که حتی غذا برای خوردن نداشتند و حمایت چند نفر از نیکوکاران که به واسطه ماه عسل و طرح محسنین در سال گذشته، این دو خانواده را به سرپرستی مالی گرفته بودند؛ باعث سامان بخشی به زندگی و وضعیت مالی شان شد. محسنین سال گذشته با مشارکت میلیونی مخاطبان ماه عسل، بزرگ‌ترین کمپین نیکوکاری کشور شد و این درحالی است که امسال هم احسان علیخانی از مخاطبان برنامه خواست برای کمک به زندانیان جرایم غیر نقدی و قتل غیرعمد کمک کنند.
در نتیجه چنین فراخوانی تا به امروز مبلغ 10 میلیارد تومان جمع آوری شده که کفاف آزادی یکهزار زندانی را می‌دهد.